چگونه آتش عصبانیت خود را خاموش کنیم+(احادیث و توضیحات)

چگونه آتش عصبانیت خود را خاموش کنیم/ خشم با حماقت شروع و با پشیمانی ختم می شود
(احادیث و توضیحات)
در ادامه مطلب..


  

خشم و عصبانیت در یک تعبیر جنون لحظه ای است و آتشی که همه چیز را به خاکستر تبدیل می کند و اغلب بیشتر از آنچه شخص را عصبانی می کند مضر است و به سلامتی جسمی و روحی انسان آسیب می رساند.

بقیه در ادامه مطلب...
و 15 روایت ائمه اطهار درباره خشم در ادامه مطلب...

عصبانیت یکی از رفتارهای کاملا طبیعی در انسان سالم است و لیکن می تواند از کنترل فرد خارج شده و به شکل ویرانگری ظاهر شود و می تواند مشکلاتی در کار، ارتباطات اجتماعی و وضعیت کلی زندگی ایجاد کند. ممکن است کار به جایی برسد که ما احساس کنیم اسیر هیجان قدرتمندی هستیم که نمی توانیم از آن اجتناب کنیم.

عصبانیت هیجانی فراگیر است که بیشتر به ذهن می آید. خشم نه تنها پرشورترین هیجان، بلکه خطرناک ترین هیجان نیز هست. تقریبا نیمی از رویدادهای خشم، فریاد کشیدن یا جیغ کشیدن را شامل می شود. خشم افراد را نسبت به بی عدالتی دیگران حساس تر می کند و مبارزه و احساس کنترل، به سمت غلبه کردن بر مانع ناموجه یا اصلاح کردن آن هدایت می شوند. این حمله می تواند کلامی یا غیر کلامی و مستقیم یا غیر مستقیم باشد. خشم از مانع به وجود می آید مثل زمانی که فرد برداشت می کند که نیروهای بیرونی در برنامه ها، هدف ها یا سلامتی او اختلال ایجاد می کنند.

خشم همچنین از خیانت در امانت، مورد بی اعتنایی قرار گرفتن، مورد انتقاد قرارگرفتن، بی ملاحظه گری دیگران و رنجش انباشته شده ناشی می شود. اساس خشم این عقیده است که اوضاع آن گونه که باید باشد نیست. مانع، اختلال یا انتقاد ناموجه هستند.

با جلوگیری از ظهور خشم در قالب کلمات یا اعمال، احساس عصبانیت در ذهن ما باقی می ماند و مدام ما را تحت فشار قرار می دهد. بنابراین عصبانیت درونی ادامه دارد. صدمه ای که به ما خورده به قدری بزرگ است که ممکن نیست آن را فراموش کنیم یا نادیده بگیریم. به هر صورت ما انسان هستیم و چنین موقعیت هایی برای همه پیش می آید، اما حقیقت این است که این گونه احساسات منفی به طور ثابت صدای زنگ خطر را برای ما می نوازد. بهتر است که هر چه زودتر خود را از قید آنها رها سازیم.

برای فرونشاندن خشم دستورالعمل هایی وجود دارد از جمله اینکه احساسات درونی خود را نزد بعضی از دوستان نزدیک که به ایشان اعتماد داریم بیان کنیم. با تخلیه احساسات درونی خود به این طریق احساس سبکی و آسوده شدن خواهیم کرد.

یک روش دیگر این است که احساسات خود را بنویسیم. آنچه ما را آزرده کرده حتی اگر دیگران سنجیده و آگاهانه به ما صدمه زده باشند با نوشتن پالایش روانی می شویم و به مقدار زیادی تسکین خواهیم یافت.

 وقتی احساسات منفی ما را رها نمی کند و در تمام اوقات چون سایه به دنبال ماست بهتر است خود را در خارج از منزل سرگرم کنیم. به عنوان مثال می توانیم شنا کنیم و احساسات ناخوشایند را از خود برانیم. می توانیم به بعضی از بازی های نیرومند مثل والیبال، تنیس روی میز، هندبال و....بپردازیم. بدین طریق عصبانیت ما به سرعت از بین خواهد رفت. پیاده روی و تحرک بدنی نیز به ما کمک می کند.

بهترین روش فرونشاندن خشم و رهایی از عصبانیت تلاش در جهت جلوگیری از وقوع چنین حوادثی است. برای رسیدن به این منظور، مدیریت روانی خویش نقش حیاتی دارد. هر فردی باید فهرست عوامل مختلفی را که سبب اضطراب یا خشم می شود را تنظیم کند و سپس در جهت رفع آنها تصمیمات مدبرانه بگیرد و خط مشی متناسب با آن اتخاذ کند.

وقتی خشم و عصبانیت پدیدار می شود تفکر از بین می رود و در اینجاست که هر فردی باید در مواجهه با این مشکل بهترین روش را متناسب با شرایط انتخاب کند. استفاده از تلقین و به خود با گفتن "آرام باش"، "آسان بگیر" و یا بیرون کشیدن خاطرات شیرین از ذهن و تفکر درباره آنها و جایگزین سازی تفکر منطقی و با گفتن این مسئله که دنیا به آخر نرسیده و هیچ چیزی با عصبانیت درست نمی شود نیز در کنترل خشم کمک کننده است.

عصبانیت با حماقت و نادانی آغاز و به پشیمانی ختم می شود. خشم را باید به فروتنی تبدیل کنیم در این موقع متکبرترین افراد در مقابل آن سر تعظیم فرود می آورد. در نتیجه می توان گفت که عصبانیت، کینه و غضب عمر انسان را کوتاه و خودکشی روحی است.

حسود، زود خشم

احادیث درباره خشـــــم....

1-امام على علیه السلام:

اَلحَسودُ سَریعُ الوَثبَةِ، بَطى ءُ العَطفَةِ؛

حسود زود خشمگین مى شود و دیر کینه از دلش مى رود.

(بحارالأنوار، ج73، ص 256، ح29)

2- نفس پاکیزه با تسلط بر خشم

امام على علیه السلام:

جاهِد شَهوَتَکَ وَغالِب غَضَبَکَ وَخالِف سوءَ عادَتِکَ، تَزکُ نَفسُکَ، وَیَکمُل عَقلُکَ وَتَستَکمِلُ ثَوابَ رَبِّکَ؛

با هوا و هوس خود جهاد کن، بر خشمت مسلّط شو و با عادتهاى بد خود مخالفت کن تا نفست پاکیزه شود، عقلت به کمال برسد و از پاداش پروردگارت بهره کامل ببرى.

(غررالحکم، ج3، ص365، ح4760)

3- شناخت بردبار هنگام خشم

امام صادق علیه السلام:

ثَلاثَةٌ لاتُعرَفُ إِلاّ فى ثَلاثِ مَواطِنَ: لایُعرَفُ الحَلیمُ إِلاّ عِندَ الغَضَبِ وَلاَ الشُّجاعُ إِلاّ عِندَ الحَربِ وَلا أَخٌ إِلاّ عِندَ الحاجَةِ؛

سه کس اند که جز در سه جا شناخته نمى شوند: بردبار جز در هنگام خشم، شجاع جز در جنگ و برادر جز در هنگام نیازمندى.

(بحارالأنوار، ج78، ص 229، ح9)

4- دست دادن مانع خشم

امام رضا علیه السلام:

تزاوَرُوا تَحـابـّوا و تَصـافَحُـوا و لا تَحـاشَمُـوا؛

به دیدن یکدیگر روید تا یکدیگر را دوست داشته باشید و دست یکدیگر را بفشارید و به هم خشم نگیرید.

(بحارالانوار، ج78، ص 347)

5- خشم مقدمه جدایی

امام على علیه السلام:

إِذَا اختَشَمَ المُومِن أَخَاهُ فَقَد فَارقَهُ ؛

به خشم درآوردن و شرمنده ساختن دوست، مقدمه جدایی از اوست.

(محاضرات، ج2، ص28)

6- بهترین مردم مقاوم هنگام خشم

امام على علیه السلام:

خَیرُ النّاسِ مَن اِن اُغضِبَ حَلُمَ وَ اِن ظُلِمَ غَفَرَ وَ اِن اُسى‏ءَ اِلَیهِ اَحسَنَ؛

بهترین مردم کسى است که اگر او را به خشم آورند، بردبارى نماید و چنانچه به او ظلم شود، ببخشاید و چون به او بدى شود، خوبى کند.

(غررالحکم، ج3، ص 430، ح 5000 )

7- نتیجه خشمگین نشدن

پیامبر صلى الله علیه و آله:

مَن دَفَعَ غَضَبَهُ دَفَعَ اللّه‏ُ عَنهُ عَذابَهُ وَ مَن حَفِظَ لِسانَهُ سَتَرَ اللّه‏ُ عَورَتَهُ؛

هر کس خشمش را برطرف سازد، خداوند کیفرش را از او بردارد و هر کس زبانش را نگه دارد، خداوند عیبش را بپوشاند.

(امالى طوسى ، ص 349، ح 721)

8- فروخورنده خشم، آقا و سرور

امام صادق علیه السلام:

ثَلاثٌ مـَن کـُنَّ فِیهِ کـانِ سَیِّـداً: کَظمُ الغَیظِ وَالعَفـوُ عَن المَسیىءِ والصِّله بِـالنَفـسِ وَالمـالِ؛

سه چیز است که در هـر که بـاشـد آقـا و سـرور است: خشـم فـرو خـوردن ،گذشت از بدکـردار، کمک و صله رحـم بـا جـان و مـال.

(تحف العقول، ص 317)

9- پاداش بازداشتن خشم در قیامت

امام باقر علیه السلام:

مَن کَفَّ غَضَبَهُ عن النّاس کَفَّ اللهُ عنهُ عَذابَ یومَ القِیامة؛

کسی که خشمش را از مردمان باز دارد خداوند نیز در روز قیامت عذابش را از او باز می دارد.

(جهادالنفس، ح532)

10- شتاب در خشم

امام على علیه السلام:

لا تَسرَعَنَّ إلَی الغَضَبِ فَیَتَسَلَّطَ عَلَیکَ بِالعِبادَةِ؛

هرگز در خشم گرفتن شتاب مکن چرا که به صورت عادت بر تو مسلّط می شود.

غررالحکم، ح687

11- پوشش نقص با کاهش خشم

امام صادق علیه السلام:

مَن کَفَّ غَضَبَهُ سَتَرَ اللهُ عَورَتَهُ؛

کسی که جلوی خشمش را بگیرد خداوند نقصها و کاستی های او را می پوشاند.

(جهاد النفس، ح 528)

13- پند پیامبرانه

امام صادق علیه السلام:

قالَ رَجُلٌ لِلنَّبی (ص): یا رَسُولَ اللهِ عَلِّمنی. فَقالَ : إذهَب فَلا تَغضَب؛

مردی به پیامبر اکرم(ص) عرض کرد: ای رسول خدا چیزی به من بیاموز، حضرت فرمود: برو و خشمگین مشو.

(جهاد النفس، ح 524)

14-امام على علیه السلام:

مَن غاظَکَ بِقُبحِ السَّفَهِ عَلَیکَ، فَغِظهُ بِحُسنِ الحِلمِ عَنهُ؛

هر کس با زشتىِ سبکسرى تو را خشمگین کرد تو با زیبایى بردبارى او را به خشم آور.

(غررالحکم، ج5، ص333، ح8620)

15- پاداش فروخوردن خشم

امام صادق علیه السلام:

ما مِن عَبدٍ کَظَمَ غَیظا إِلاّ زادَهُ اللّه  عَزَّوَجَلَّ عِزّا فِى الدُّنیا وَالخِرَةِ؛

هیچ بنده اى خشم خود را فرو نخورد، مگر این که خداوند عزّوجلّ بر عزّت او در دنیا و آخرت افزود.

(کافى، ج2، ص 110، ح5)