سخنی پیرامون منزلت و نقش زن

حضرت زهرا (س)

بانوی بانوان عالم حضرت فاطمه زهرا(س) است که افتخار شیعه و زن شیعه این است که براساس باورهای دینی اش او را اسوه و سرمشق خود می داند، محبت و احترام پیغمبر اکرم(ص) نسبت به حضرت زهرا(س) فوق العاده است و با توجه به این که رفتار و گفتار آن حضرت جز بر اساس وحی و دستور خداوند متعال . . .

بقیه در ادامه مطلب . . .

حضرت زهرا (س)

در این میان بانوی بانوان عالم حضرت فاطمه زهرا(س) است که افتخار شیعه و زن شیعه این است که براساس باورهای دینی اش او را اسوه و سرمشق خود می داند، محبت و احترام پیغمبر اکرم(ص) نسبت به حضرت زهرا(س) فوق العاده است و با توجه به این که رفتار و گفتار آن حضرت جز بر اساس وحی و دستور خداوند متعال نیست و با عنایت به این که پیغمبر اکرم(ص)، انسان کامل، مرآت اتمّ و اسم الله الاعظم است. وقتی که دست زهرا(س) را می بوسد ـ در حالی که به طور متعارف کوچکتر دست بزرگتر را و فرزند دست پدر را می بوسد ـ و نیز آنگاه که پیغمبر(ص) خود را فدایی زهرا(س) (فداها ابوها) می داند، این رفتارها و گفتارها، نشان دهنده اراده و تجلّی حق است که در قبال آن باید گفت:

• ما را کجا به کوی تو ممکن شود وصول

• کانجا خیال را نبود قدرت نزول

در این مجال فقط به دو نکته اشاره می کنم، نکته اول از جهت اجتماعی و ظاهری است و نکته دوم مربوط به جنبه الهی و باطنی این موضوع است.

در قلمرو اجتماعی، حضرت رسول اکرم(ص) با این رفتارش عملاً فرهنگ محیط دوران جاهلیت را در مورد زن و دختر درهم شکست، فرهنگی که وقتی یک نفر دختردار می شد به تعبیر قرآن «ظلّ وجهه مسودّا و هو کظیم»5 چهره او از شدّت ناراحتی و غیظ ، متغیّر و سیاه می شد!

پیغمبر اکرم(ص) ضمن مبارزه همه جانبه با این فرهنگ ضد اخلاقی و ضد انسانی نسبت به زن و با احترام برجسته ای که برای زنان قائل شد، بخصوص با رفتار احترام آمیز و تکریم فوق العاده اش نسبت به دختر خویش که عموما هم پنهانی نبود و همگان کم و بیش از آن آگاه بودند، منزلت والا و جایگاه متعالی زن را در جامعه آشکار ساخت.

اما در قلمرو باطنی و در نگاهی عمیق تر در رفتار پیغمبر اکرم(ص) در قبال حضرت زهرا(س) آفاق بلندتر و گسترده ای را می توان دید، حضرت زهرا(س) حقیقتا در سایه عنایت الهی و با پای خود به منزلتی از عبودیت، قرب حق و کمال رسیده است که دست بوسی و فدایی بودن پیغمبر و نسبت به او، مبیّن و نشانی از آن حقیقت است نه آن که بوسیدن دست دختر به وسیله پدر فی حد نفسه فضیلت است بلکه این دست بوسیدن نشان دهنده این است که قبلا حضرت زهرا(س) واجد فضیلتی بوده که او را شایسته این رفتار از سوی پیغمبر الهی کرده است.

اینکه حضرت زهرا(س) آخرین کسی است که پیغمبر(ص) به هنگام عزیمت به جبهه جنگ و سفر به دیدار او می شتابد و اولین کسی است که بعد از سفر به دیدار او می آید، این که در محضر او گویی از بند زمین و زمان می رهد و با همنشینی اش شمیم بهشت و جوار قرب حق را می یابد و این که...

همه و همه برای پرده برداشتن از حقیقتی است که جمله ای از آن را در زیارت حضرت زهرا(س) می خوانیم: «یا ممتحنة امتحنک الله الذی خلقک قبل از یخلقک فوجدک لما امتحنک صابرة» نوری که خداوند او را قبل آوردن به دنیای خلق آزموده و شکیبایش یافته است.

این تکریم ها و محبت ها برای شناساندن شخصیت نورانی بانویی است که باید اسوه و سرمشق تمام بانوان عالم تا همیشه تاریخ باشد. هدف معرفی الگو و اسوه بر مبنای ارزش های راستین و براساس معیارها و ضابطه های تعالی بخش است و نه فقط براساس روابط شخصی!

لذا آن گاه که استثناء و شاید به خاطر روشن ساختن همین معیارگرایی و ضابطه مندی وضعیتی متفاوت با تراز الگویی حضرت زهرا(س) به وقوع می پیوندند، برخورد پیغمبر اکرم(ص) نیز دگرگون می شود!

پیامبری که خانه و محضر زهرا(س) برایش بهشت دلگشا و روح انگیز است این بار وقتی به خانه زهرا(س) می آید و گردنبند و گوشواره و پرده ای نو را بر در خانه اش آویخته می بیند ـ که به خاطر بازگشت و قدوم پدر وشوهرش از جنگ برای خود فراهم کرده بود ـ با توقفی کوتاه چهره درهم می کشد و ناخرسندانه به سوی مسجد روانه می شود! اما دقایقی نمی گذرد که فرستاده حضرت زهرا(س) با دستبند و گوشواره و پرده در مسجد به محضر رسول الله می رسد و می گوید: «تقرأ علیک ابنتک السلام و تقول: اجعل هذا فی سبیل الله» دخترت بر تو سلام داد و گفت: اینها را در راه خدا صرف نما و پیغمبر(ص) سه بار می فرماید: «فَعَلَتْ فداها ابوها» پدرش فدایش باد آنچه را باید بکند کرد.6

منابع

سفینة البحار, jeld=2,safhe=286

کنز العمال, jeld=1,safhe=107

بحارالانوار, jeld=23,safhe=2

---

1 . آل عمران، آیه 36.

2 . سفینة البحار، ج2، ص286.

3 . کنز العمال ، ج1، ص107 ، حدیث291.

4 . کلمات قصار، ص 207.

5 . نحل، آیه 58.

6 . بحارالانوار، ج23، ص20.